Wstrząs anafilaktyczny - jakie sa objawy i sposoby postępowania przy anafilaksji

2017-05-06
Przyczyny wstrząsu anafilaktycznego

Choć kojarzymy go z alergią, to nie jedyna przyczynna jego wystąpienia. Czasami anafilaksja ma związek z reakcją na zimno lub intensywny wysiłek fizyczny, a są przypadki, kiedy lekarze nie są w stanie określić powodu jej wystąpienia, wówczas mówimy o wstrząsie idiopatycznym. Anafilaksja u dzieci najczęściej ma jednak związek z określonymi pokarmami, u dorosłych natomiast za wstrząs anafilaktyczny odpowiedzialne są głównie leki (np. antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, cytostatyki) i użądlenia owadów (np. jad osy, pszczoły albo szerszenia). 

Do częstych źródeł alergenów należą: sierść (konia, kota), lateks, szczepionki i surowice, produkty spożywcze (orzechy, ryby, skorupiaki, cytrusy, kurze jaja, mleko krowie, soja, pszenica) oraz dodatki do żywności (barwniki, konserwanty). 
Czy istnieją czynniki ryzyka, które zwiększają podatność na wstrząs anafilaktyczny? Tak, jeżeli anafilaksja wystąpiła u Ciebie już wcześniej, u kogoś z Twojej bliskiej rodziny przydarzył się np. wstrząs związany z wysiłkiem fizycznym, a przede wszystkim, gdy masz astmę lub alergię - wówczas znajdujesz się w grupie podwyższonego ryzyka.


Objawy wstrząsu anafilaktycznego
Reakcja anafilaktyczna pojawia się szybko, w rzadkich przypadkach wystarczą nawet sekundy, choć zazwyczaj objawy rozwijają się do 30 minut. Nie w każdym przypadku atak anafilaktyczny jest groźny - może ustąpić samoistnie, ale w przypadku niektórych chorych pojawiają się nawroty, zwane późnymi reakcjami anafilaktycznymi. 
W większości przypadków anafilaksja jest poprzedzona pojawieniem się na skórze pokrzywki. Typowym objawem jest też gwałtowne obniżenie ciśnienia tętniczego. Innymi, możliwymi symptomami są:
- uczucie gorąca,
- bladość skóry,
- zwiększona potliwość, 
- nudności, wymioty lub biegunka, 
- zawroty głowy, silne osłabienie, omdlenie, 
- przyspieszona praca serca, 
- chrypka, 
- trudności ze złapaniem oddechu. 

Kiedy szok anafilaktyczny zagraża życiu? W skrajnych przypadkach przyczyną śmierci jest zamknięcie się krtani, co uniemożliwia oddychanie. Dzieje się tak w przypadku opuchnięcia tkanek gardła. 
Jak wygląda leczenie wstrząsu anafilaktycznego?
Postępowanie w przypadku wystąpienia objawów polega głównie na podaniu adrenaliny. Hormon ten jest naturalnie wydzielany w naszym organizmie - dlatego też w niektórych przypadkach anafilaksja ustępuje samoistnie. Wiele osób ma świadomość, że może u nich wystąpić silna reakcja alergiczna. Dlatego oni, a także ich rodziny i bliscy, muszą dokładnie znać sposób postępowania na wypadek wystąpienia wstrząsu. Ważne jest więc przeszkolenie w zakresie podawania adrenaliny oraz udzielania pierwszej pomocy. W przypadku wstrząsu zawsze jednak konieczne jest wezwanie pogotowia.
Czasami przy wstrząsie stosowane są leki przeciwhistaminowe lub glikokortykosteroidy, jednak ich podanie ma drugorzędne znaczenie wobec adrenaliny i jedynie zapobiega narastaniu objawów. 
Czy anafilaksji można zapobiegać? 
Uniknięcie wstrząsu anafilaktycznego nie zawsze jest możliwe. Możesz jednak zrobić wiele, aby mu zapobiec. Jeśli masz alergię, nie zaniedbuj leczenia i unikaj alergenów (w przypadku uczulenia na niektóre pokarmy, dokładnie czytaj skład produktów, gdyż mogą zawierać ich śladowe ilości). 
Nie sięgaj po leki, które wcześniej wywołały u Ciebie reakcję alergiczną, stosuj także hypoalrgiczne kosmetyki i środki czystości. Jeśli chcesz uniknąć ukąszenia owadów, pamiętaj, że przyciągają je kolorowe ubrania, mocne perfumy i spożywanie posiłków na wolnym powietrzu. Kiedy zauważysz, że ktoś w Twoim otoczeniu ma objawy anafilaksji, natychmiast dzwoń po pogotowie - czas odgrywa tutaj kluczową rolę!`
Pokaż więcej wpisów z Maj 2017
pixel